Άρθρο των New York Times για την μέθοδο Feldenkrais

Δοκιμάζοντας την μέθοδο Feldenkrais για τον χρόνιο πόνο

Μετά από δύο ωριαίες συνεδρίες που εστίασαν αρχικά στην συνείδητοποίηση του σώματος και μετά στην επανεκπαίδευση της κίνησης στο Ινστιτούτο Feldenkrais της Νέας Υόρκης, κατάλαβα τι θα πει αίσθηση απίστευτης ελαφράδας. Έχοντας, προσωρινά τουλάχιστον, χαλαρώσει την μυϊκή ένταση που επιδεινώνει την πλάτη μου και τον πόνο στο ισχίο, ένιωθα σα να περπατούσα στον αέρα.

Απέφευγα για καιρό να γράψω γι αυτή τη μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου γιατί νόμιζα ότι ήταν ένα New Age αλαμπουρνέζικο πράγμα χωρίς επιστημονική βάση. Φίλε μου, έκανα λάθος!

Η μέθοδος Feldenkrais είναι μεταξύ τεχνικών κίνησης που διαρκώς αυξάνουν την δημοφιλία τους, παρόμοια με το Alexander, επιχειρώντας να βελτιώσουν την σύνδεση μυαλού και σώματος. Συνειδητοποιώντας κανείς πώς το σώμα του αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και μαθαίνοντας να συμπεριφέρεται με λιγότερο αγχωτικούς τρόπους, γίνεται εφικτό να εγκαταλείψει συνηθισμένα  κινητικά μοτίβα που προκαλούν ή συμβάλλουν στον χρόνιο πόνο.

Η μέθοδος αναπτύχθηκε από τον Moshe Feldenkrais, Ισραηλινό φυσικό, μηχανολόγο μηχανικό και ειδικό των πολεμικών τεχνών, μετά από έναν τραυματισμό στο γόνατο που απειλούσε να τον αφήσει ανήμπορο να περπατήσει. Βασισμένος στις γνώσεις του για την βαρύτητα και την μηχανική της κίνησης, ανέπτυξε ασκήσεις για να διδάξει στο σώμα ευκολότερους, αποδοτικότερους τρόπους κίνησης.

Πήγα στο ινστιτούτο μετά από παρότρυνση της Cathryn Jakobson Ramin, συγγραφέως του πρόσφατα εκδιδόμενου βιβλίου “Στραβό” (Crooked) που περιγράφει με λεπτομέρεια

τη φύση και τα αποτελέσματα σχεδόν κάθε σύγχρονης προσέγγισης για τον πόνο της μέσης, ένα πρόβλημα που με ταλαιπωρεί περιοδικά (σχεδόν μόνιμα πλέον) για δεκαετίες. Έχοντας δει όφελος η ίδια από τα μαθήματα Feldenkrais, η κ. Ramin είχε κάθε λόγο να πιστεύει ότι θα με βοηθούσαν.

Στο βιβλίο της αφηγείται την ιστορία της  Courney King, που ένιωσε για πρώτη φορά τρομερούς σπασμούς στην πλάτη λίγο πριν από τα τριάντα. Η κυρία King έκανε χορό αρκετές φορές την εβδομάδα καθώς και γιόγκα και σκέφτηκε ότι ίσως η ένταση αυτών των δραστηριοτήτων  να προκαλεί πόνους στην σφιχτή χωρίς ευλυγισία πλάτη της. Όμως μετά από μερικά μαθήματα Feldenkrais, είπε στην κυρία Ramin, “συνειδητοποίησα ότι ο πόνος είχε να κάνει κυρίως με τον τρόπο που χρησιμοποιούσα το σώμα μου στην καθημερινότητά μου.”.

Ύστερα από μία μόνο συνεδρία, κατάλαβα τι εννοούσε. Όταν προσπαθώ να περπατάω όρθια και αρμονικά, να κάθομαι ίσια, επίσης να μαγειρεύω χαλαρή και χωρίς να βιάζομαι, δεν πονάω. Οι αργές, ήπιες, επαναλαμβανόμενες κινήσεις που κάνω στο ομαδικό μάθημα Feldenkrais βοήθησαν να αντιμετωπίζω πιο συνειδητά το πώς χρησιμοποιώ το σώμα μου σε σχέση με το περιβάλλον μου, η συνειδητή παρατήρηση είναι το πρώτο βήμα για να αλλάξει κανείς την συμπεριφορά του.

Ένα  κοινό λάθος το οποίο κάνω συχνά, είναι ότι χρησιμοποιώ τους μικρούς μύες για να κάνω δουλειές που προορίζονται για τους μεγάλους, με αποτέλεσμα υπερβολική κούραση και πόνο.

Το ομαδικό μάθημα, ονομάζεται Awareness Through Movement, ακολούθησε ένα ατομικό μάθημα που ονομάζεται  Functional Integration με έναν δάσκαλο που βοήθησε να ελευθερωθούν οι σφιχτοί μύες και αρθρώσεις που περιόριζαν την κίνησή μου και μεγάλωναν την δυσφορία μου. Με ήπιους χειρισμούς και κινήσεις, εξατομίκευσε την προσέγγισή του στις δικές μου ανάγκες.

Ο τελικός στόχος των δύο μαθημάτων είναι, τελικά, να επανεκπαιδεύσουν τον εγκέφαλο ώστε να φτιάξει νέες νευρωνικές συνδέσεις που θα έχουν ως αποτέλεσμα, απλές κινήσεις που θα είναι αποτελεσματικές και άνετες.  Αν και η μέθοδος Feldenkrais αναπτύχθηκε στα μέσα του εικοστού αιώνα, οι νευροφυσιολόγοι έχουν στο μεταξύ αποδείξει την πλαστικότητα του εγκεφάλου, την ικανότητά του να σχηματίζει νέες συνάψεις να αναδιοργανώνεται και σαν αποτέλεσμα να μαθαίνει νέους τρόπους για να κάνει πράγματα.

Η ομορφιά των μαθημάτων Feldenkrais είναι ότι είναι σχετικά φθηνά και προσβάσιμα σχεδόν στον καθένα. Υπάρχουν περισσότεροι από 7000 δάσκαλοι που δουλεύουν σε 18 χώρες, πολλοί από τους οποίους στις Ηνωμένες Πολιτείες.  Μπορείς να έχεις οποιαδήποτε ηλικία, δύναμη, επίπεδο φυσικής κατάστασης και ποιότητας ζωής για να συμμετέχεις. Οι ασκήσεις είναι αργές, ήπιες και προσαρμόσιμες αν οποιαδήποτε από αυτές σου προκαλεί πόνο. Το ηρεμιστικό τους αποτέλεσμα αντισταθμίζει το στρες που έχει ως συνέπεια συσπασμένους μύες, σφίξιμο και πόνο.

Πολλοί δάσκαλοι Feldenkrais όπως ο Marek Wyszynski, διευθυντής του κέντρου της Νέας Υόρκης, άρχισαν την επαγγελματική τους καριέρα σαν φυσιοθεραπευτές, αν και πολλοί άλλοι αρχίζουν χωρίς προηγούμενη σχέση με τον ιατρικό κόσμο. Περνάνε τέσσερα χρόνια εκπαίδευσης για να πιστοποιηθούν στην μέθοδο Feldenkrais.

Ο κ. Wyszynski εξήγησε ότι ξεκινάει παρατηρώντας τον τρόπο που οι μαθητές χρησιμοποιούν τον σκελετό τους- πώς κάθονται, στέκονται και περπατούν με τρόπο που ίσως συμβάλλει ή προκαλλεί την παθολογία τους, είτε είναι χαλασμένος δίσκος, αρθρίτιδα, πόνος στον ώμο ή πρόβλημα στα γόνατα.
Με βάση την έξυπνη παρατήρηση του Dr Feldenkrais “Άμα δεν ξέρεις τι κάνεις, δεν μπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις”,  οι μαθητές παίρνουν μια ξεκάθαρη αισθητική εμπειρία πώς η στάση και η συμπεριφορά τους συμβάλλουν στον πόνο και τους φυσικούς τους περιορισμούς.

Για παράδειγμα, μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν υπερβολική δύναμη, σφίγγουν τα δόντια, κρατάνε την αναπνοή ή βιάζονται, προκαλώντας αχρείαστη  ένταση στους μύες και τον σκελετό τους.
Πριν από χρόνια, συνειδητοποίησα ότι οι συχνοί πονοκέφαλοι που είχα προέρχονταν από την ασυνείδητη συνήθειά μου να σφίγγω την γνάθο μου όταν συγκεντρωνόμουν για παράδειγμα στο ράψιμο ή στην μαγειρική.  Οι δάσκαλοι Feldenkrais δεν δίνουν συνταγές για τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς. Βασίζονται στην ικανότητα του μαθητή να ανακαλύπτει και να διορθώνει από μόνος του.

Μόλις συνειδητοποιήσουν τις αντιπαραγωγικές τους συνήθειες, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την εμπειρία εναλλακτικών κινήσεων, στάσεων και συμπεριφορών και μέσω της πρακτικής να δημιουργήσουν νέες συνήθειες λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν πόνο.

Ο κ. Wyszynski μου είπε ότι υπάρχουν περισσότερα από 1000 διαφορετικά μαθήματα Feldenkrais διαθέσιμα αυτή την στιγμή, τα περισσότερα από τα οποία βελτιώνουν καθημερινές κινήσεις όπως το να απλώσεις το χέρι για να πιάσεις κάτι, το να σηκωθείς από την καρέκλα, να στρίψεις να λυγίσεις και να περπατήσεις.

Σαν μηχανολόγος μηχανικός και φυσικός, ο Dr Feldenkrais καταλάβαινε ότι δουλειά του ανθρώπινου σκελετού είναι να προσαρμοστεί στην επίδραση της βαρύτητας ώστε να στέκεται όρθιος.  Ήθελε οι άνθρωποι να το καταφέρουν αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Χρησιμοποιώντας δύο κυλίνδρους από αφρολέξ, τον ένα πάνω από τον άλλον, ο κ. Wyszynksi έδειξε μια από τις βασικές αρχές της μεθόδου Feldenkrais. Όταν ο πάνω κύλινδρος ήταν κεντραρισμένος σύμφωνα με αυτόν της βάσης, ισορροπούσε στη θέση του χωρίς βοήθεια. Όταν  στηριζόταν εκτός κέντρου, κοντά στην άκρη του κυλίνδρου της βάσης, έπεφτε. Άμα αντί για κυλίνδρους είχαμε τα μέλη ενός σκελετού, θα έπρεπε να σφιχτούν οι μύες ώστε να μην πέσει.

Όπως εξήγησε ο κ. Wyszynski, “ Η καλή στάση επιτρέπει στον σκελετό να στέκεται όρθιος και να στηρίζει το σώμα χωρίς να ξοδεύεται περιττή ενέργεια παρά την επίδραση της βαρύτητας. Εν τούτοις, με κακή στάση, οι μύες κάνουν μέρος της δουλειάς που προορίζεται για τα οστά, με κακή σκελετική στήριξη οι μύες πρέπει να παραμένουν σε σύσπαση για να εμποδίσουν το σώμα να πέσει”.

Πηγή: https://www.nytimes.com/2017/10/30/well/trying-the-feldenkrais-method-for-chronic-pain.html